Nie tylko dorosłe osobniki kleszczy przenoszą choroby
Myśląc o kleszczach, zwykle wyobrażamy sobie dorosłego osobnika, również niedojrzałe formy, niemal mikroskopijnych rozmiarów, mogą być dla nas niebezpieczne. Zdarza się, że tuż po wykluciu kleszcz jest zakażony wirusem kleszczowego zapalenia mózgu1. Szczyt zachorowań na KZM koreluje właśnie z aktywnością nimf, które bardzo łatwo przeoczyć - szczególnie, że ukłucie jest bezbolesne. Bakteria wywołująca boreliozę potrzebuje około 24 godzin, aby przedostać się do naszego organizmu, a dla wirusa KZM następuje to niedługo po tym, jak kleszcz rozpocznie swój posiłek2. Dlatego to nie dorosłe osobniki, a jego niedojrzałe formy, które zwykle dłużej pozostają wkłute w skórę, częściej przenoszą choroby na ludzi3.
Kleszczowe zapalenie mózgu u dzieci
- utrzymujące się bóle głowy;
- uczucie przewlekłego zmęczenia lub hiperaktywność, nadmierna drażliwość;
- zaburzenia słuchu, uwagi oraz pamięci, mogące powodować pogorszenie osiągnięć szkolnych.
W przypadku boreliozy szybkie wdrożenie antybiotykoterapii przy wystąpieniu rumienia wędrującego wiąże się z doskonałą prognozą. Natomiast zdecydowana większość dzieci chorujących na boreliozę stawową oraz neuroboreliozę, po leczeniu wróci do pełnej sprawności5.
Nie wystarczy zatem, że pobieżnie spojrzymy na skórę naszego dziecka w trakcie spaceru na łonie natury. Warto poświęcić chwilę, aby dokładnie obejrzeć ulubione miejsca kleszczy – w szczególności głowę, bo w przypadku dzieci to tam najczęściej się wkłuwają. Repelenty, których aplikację ponawiamy co jakiś czas, także mogą skutecznie zapobiec ukłuciu przez pajęczaki. DEET w stężeniu od 25% zapewnia aż 6 godzin ochrony i jest bezpieczny, jeśli będziemy uważać, by środek nie przedostał się do nosa lub ust5. Powinniśmy też wraz z rodziną zaszczepić się przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu, by mieć nieomal całkowitą pewność, że nasi podopieczni są zabezpieczeni przed zachorowaniem na tę chorobę.
Referencje:
1. Karbowiak G, Biernat B. The role of particular tick developmental stages in the circulation of tick-borne pathogens affecting humans in Central Europe. 2. Tick-borne encephalitis virus. Ann Parasitol. 2016;62(1):3-9. doi: 10.17420/ap6201.25. PMID: 27262951.
2. Zajkowska, J. and Czupryna, P., 2013. Kleszczowe zapalenie mózgu–epidemiologia, patogeneza, obraz kliniczny, diagnostyka, profilaktyka i leczenie. In Forum Zakażeń (Vol. 4, pp. 43-521).
3. https://www.cdc.gov/lyme/transmission/index.html dostęp 10.02.2021
4. Steffen R. Tick-borne encephalitis (TBE) in children in Europe: Epidemiology, clinical outcome and comparison of vaccination recommendations. Ticks Tick Borne Dis. 2019 Jan;10(1):100-110. doi: 10.1016/j.ttbdis.2018.08.003. Epub 2018 Sep 1. PMID: 30241699.
5. Sood SK. Lyme disease in children. Infect Dis Clin North Am. 2015 Jun;29(2):281-94. doi: 10.1016/j.idc.2015.02.011. PMID: 25999224.